کیفیت غذاهای آماده، چه تأثیری در جلوگیری از بروز یا پیشرفت بیماری‌های دهان و دندان در سگ و گربه دارد؟
یک غذای تجاری با کیفیت با هدف بهبود سلامت دهان و دندان حیوانات خانگی، ضمن تأمین ویتامین‌ها و مواد معدنی مفید برای سلامت دندان، می‌تواند به شکل مکانیکی نیز دندان‌ها را تمیز کند. این اثر مکانیکی باعث جدا شدن پلاک و جرم از سطح دندان در حین جویدن می‌شود. برخی از کیبلهای آماده با نمک‌های فسفاته مانند پلی فسفات سدیم یا هگزامتافسفات پوشانده می‌شوند که تشکیل پلاک دندانی را با جلوگیری از رسوب کلسیم بر روی دندان‌ها کاهش می‌دهند. بنابراین، محصولات غذایی با کیفیت با داشتن مقادیر کافی از مواد مغذی، به حفظ یکپارچگی بافت اطراف دندان، تحریک تولید بزاق، تغییر متابولیسم باکتری‌های تشکیل دهنده پلاک و پاکسازی مکانیکی سطوح دندان حیوان خانگی شما کمک می‌کند. در هنگام تهیه غذاهای خشک جویدنی برای حیوان خانگی خود، به فرمولاسیون آن توجه نمایید، چراکه فرمولاسیون بر روس سختی و میزان سایش غذا اثر گذار است.
اهمیت بیماری‌های دهان و دندان چیست؟
بیماری‌های دهان و دندان بیش از 60 درصد جمعیت حیوانات خانگی بالغ بالای سه سال را درگیر می‌کند. درمان این بیماری‌ها که همراه با درد زیاد است، سخت بوده و گاهی ممکن است دندان حیوان شما دچار شکستگی شود که در این صورت، حتی می‌تواند روند زندگی حیوان خانگی شما را مختل کند. بوی بد دهان، زخم‌های مخاطی، التهاب و خونریزی لثه‌ها، کاهش وزن، سختی تنفس، از بین رفتن آلوئول‌های دندانی، و افتادن دندان از علائم بیماری‌های پریودنتال هستند که با افزایش سن پیشرفت کرده و اغلب حیواناتی را که با رژیم غذایی مرطوب تغذیه می‌شوند، تحت تأثیر قرار می‌دهند. بیماری پریودنتال از شایع‌ترین مشکلات گربه‌ها در تمام گروه‌های سنی است. بیماری‌هایی که لثه‌های حیوانات خانگی را درگیر می‌کنند، علاوه بر اینکه باعث افتادن دندان‌ها می‌شوند، دردناک بوده و می‌توانند باعث عفونت شوند. بیماری پریودنتال همچنین می‌تواند اثر ثانویه بر روی اندام‌های اصلی داشته باشد و باعث ایجاد یا تشدید بیماری‌های سایر اندام‌ها شود. به طور مثال، بیماری پریودنتال با درگیری دریچه قلب همراه است و التهاب و باکتری‌امی (راهیابی باکتری به جریان گردش خون) ممکن است با سایر اختلالات مزمن نیز مرتبط باشد. همچنین بیماری‌های دهان و دندان ممکن است به مقاومت به انسولین کمک کند که می‌تواند کنترل دیابت شیرین را دشوار سازد. بهترین راه پیشگیری از بیماری پریودنتال در حیوان خانگیتان، مراقبت روزانه از دندان آن‌ها جهت جلوگیری از تشکیل پلاک است. افزایش آگاهی در خصوص این بیماری‌ها، درک بهتری از تأثیر رژیم غذایی در درمان و پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان به ما می‌دهد.
تغذیه چه نقشی در پیشگیری و درمان بیماری‌های دهان و دندان در حیوانات خانگی دارد؟
تغذیه با کیفیت قادر است از بیماری‌های پریودنتال و التهاب لثه جلوگیری کند. همچنین، بافت و آرایش غذا می‌تواند محیط دهان را تحت تاثیر قرار داده و به حفظ یکپارچگی بافت، تحریک تولید بزاق، تغییر متابولیسم باکتری‌های تشکیل دهنده پلاک و پاکسازی مکانیکی سطوح دندان کمک کند. متخصصین تغذیه، همواره تغذیه با غذای خشک گربه را برای جلوگیری از بیماری پریودنتال در گربه‌ها توصیه کرده‌اند. با این حال، مطالعات بالینی نشان داده است که غذای خشک به تنهایی به بهبود سلامت دهان کمک نمی‌کند. بنابراین، انتخاب یک رژیم غذایی حاوی ویتامین‌ها و سایر مواد مغذی که برای تقویت سلامت دهان و دندان ایجاد شده است، اهمیت دارد.
برای سلامت دهان و دندان غذاهای خشک مناسب هستند یا غذاهای خانگی و تازه؟
تصور رایج در حیوانات خانگی این است که تغذیه با غذاهای خشک باعث کاهش پلاک و جرم در مقایسه با غذاهای کنسرو شده می‌شود. به نظر می‌رسد گاز گرفتن و جویدن کیبلهای آماده، دندان‌های سگ یا گربه شما را تمیز می‌کند. همانطور که حیوان خانگی به یک کیبل معمولی گاز می‌زند و آن را خرد می‌کند، دندان‌ها به شکل مکانیکی تمیز می‌شوند. در مطالعه‌ای مشاهده شد سگ‌ها و گربه‌هایی که غذاهای نرم می‌خورند، پلاک و التهاب لثه بیشتری نسبت به آن‌هایی که اغلب غذای فیبردار می‌خورند، داشتند و تغذیه با غذاهای تجاری سگ و گربه در مقایسه با غذاهای خانگی که حداقل بخشی از رژیم غذایی خشک بود، مزایای قابل‌توجهی برای سلامت این حیوانات خانگی نشان داد. علاوه‌براین، تحقیقات مشخص کرده‌اند که تغذیه سگ و گربه با غذاهای خانگی احتمال بروز مشکلات دهان و دندان را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر، بهبود بیماری‌های پریودنتال، تارتار و کاهش لنفادنوپاتی در گربه‌هایی که با غذای خشک تغذیه می‌شوند در مقایسه با غذای نرم یا خانگی مشاهده شده است.
غذاها باید چه ویژگی‌هایی داشته باشند تا به سلامت دهان و دندان کمک کرده و از ادامه پیشرفت بیماری‌های دندانی جلوگیری کنند؟
برخی از غذاها و محصولات آماده، برای تمیز کردن دندان دارای بافتی هستند که تماس با دندان‌ها را به حداکثر می‌رسانند. غذاهایی با شکل، اندازه و ساختار فیزیکی مناسب می‌توانند تشکیل پلاک، لکه و جرم را کنترل کنند. اگر به این ویژگی‌ها در هنگام تهیه غذا توجه شود، احتمال تشکیل پلاک و التهاب لثه به یک سوم کاهش می‌یابد. در هنگام تهیه غذای آماده به نوع فیبر موجود در آن نیز توجه نمایید. تصور می‌شود که نوع فیبر در ماساژ لثه‌ها، تقویت کراتینه شدن آن، و تمیز کردن دندان‌ها نقش دارد.
رژیم غذایی مخصوص بیماری‌های دهان و دندان
نمک‌های فسفاته: به برخی از رژیم‌های غذایی افزودنی‌هایی برای کند کردن یا مهار پلاک یا جرم اضافه می‌شود، مانند سدیم هگزامتافسفات یا HMP که کمپلکس‌های محلول را با کلسیم تشکیل می‌دهد تا کلسیم در تشکیل پلاک کمتر نقش ایفا کند. نمک‌های فسفات ماده‌ای جداکننده هستند که به کلسیم بزاق متصل شده و آن را برای رسوب به عنوان جرم دندانی کمتر در دسترس قرار می‌دهند. مطالعه‌ای نشان داد که افزودن HMP به یک رژیم غذایی خشک باعث کاهش تقریباً 80٪ جرم در سگ‌ها شد.
ویتامین‌ها: کمبود ویتامین‌های A، C، D و E و ویتامین‌های گروه B، اسید فولیک، نیاسین، اسید پانتوتنیک و ریبوفلاوین همگی با بیماری لثه مرتبط است. این مواد مغذی در رژیم‌هایی که دستورالعمل‌های سازمان‌های استانداردی چون AAFCO یا FEDIAF را رعایت می‌کنند، کافی هستند، اما ممکن است سایر غذاها، مانند بسیاری از رژیم‌های غذایی خانگی، از لحاظ این مواد دچار کمبود باشند.
پروبیوتیک‌ها: پروبیوتیک‌ها به ایجاد یک محیط باکتریایی سالم در دهان سگ و گربه شما کمک کرده و میکروبیوم (جمعیت باکتری که به طور طبیعی در محوطه دهان حضور دارند) محوطه دهانی را تقویت می‌کنند. حضور باکتری‌های مفید، جمعیت باکتری‌های مضری که می‌توانند باعث بیماری لثه و ایجاد پلاک و جرم روی دندان‌ها شوند را کنترل می‌کند. محققان دانشگاه لاوال کانادا دریافتند که پروبیوتیک‌ها می‌توانند در پیشگیری و درمان عفونت‌های دهان از جمله پوسیدگی دندان، بیماری پریودنتال و هالیتوز مفید باشند. اکسید نیتریک (NO)، یک واسطه التهابی مهم است که در پریودنتیت انسانی افزایش می‌یابد و عواملی که مانع تولید NO یا اثرات آن می‌شوند، از نظر درمانی ارزشمند هستند. لاکتوباسیلوس برویس (L. brevis)، یک باکتری پروبیوتیک است که حاوی سطوح بالایی از آرژنین دیمیناز (AD) میباشد. سطوح بالای AD، تولید NO را مهار می‌کند. همچون انسان، در سگ‌ها نیز مصرف موضعی پروبیوتیک‌های حاوی این باکتری باعث کاهش التهاب ایجاد شده در موارد پریودنتیت می‌شود.
امگا 3: می‌تواند تولید ترکیبات التهابی را کنترل کند و در مواردی که بیماری پریودنتال باعث التهاب و درد می‌شود کمک کننده باشد. مشخص شده است که این ماده مغذی از پیشرفت روند بیماری‌های دندانی و التهاب لثه جلوگیری می‌کند. در مطالعه‌ای تجویز سه ماه مکمل امگا 3، باعث کاهش علائم در سگ مبتلا به بیماری پریودنتال بدون مداخله جراحی شد.
روی: عنصر روی می‌تواند به کنترل جمعیت باکتری‌های دهان و کاهش ایجاد پلاک، تشکیل تارتار و بوی بد دهان کمک کند. نمک‌های روی با مهار تشکیل کمپلکس هیدروکسی آپاتیت کلسیم و در عوض کمک به تشکیل کمپلکس‌های محلول‌تر مانند تری کلسیم فسفات، بوجود آمدن رسوب تارتار دندانی را محدود می‌کنند. روی همچنین تولید ترکیبات گوگرد فرار (VSC) که باعث بوی بد دهان می‌شوند را کاهش می‌دهد.
کلسیم و فسفر: نسبت کلسیم به فسفر در پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان در سگ و گربه اهمیت دارد و از اجزای مهم تغذیه‌ای هستند. مقادیر بیش از حد این مواد معدنی ممکن است منجر به افزایش جرم یا حتی سایر پیامدهای سیستمیک شود. از سوی دیگر، کمبود کلسیم و فسفر با هیپرپاراتیروئیدیسم ثانویه تغذیه‌ای مرتبط است که ممکن است باعث تحلیل استخوان و کاهش استقامت دندان‌ها شود. در سگ‌ها سطوح توصیه شده کلسیم و فسفر غذایی برای ارتقای سلامت دهان به ترتیب 0/5 تا 1/5 و 0/4 تا 1/3 است.
پلی فنول‌ها: پلی فنول‌ها اثرات مفیدی برای سلامت دهان و دندان حیوانات خانگی دارند. رژیم غذایی حاوی چای سبز که به طور طبیعی غنی از کاتچین است، می‌تواند به تعادل جمعیت میکروبی دندان کمک کند. علاوه بر این، پلی فنول‌ها می‌توانند جمعیت باکتری‌هایی مانند استرپتوکوکوس را کاهش دهند. همچنین، آن‌ها به سطح سلول‌های اپیتلیال دهان می‌چسبند و می‌توانند از تولید اسید توسط باکتری‌های موجود در پلاک جلوگیری کنند.
سایر منابع طبیعی مفید برای سلامت دهان و دندان:
منابع غنی از مواد معدنی: برای حیوان خانگی خود آبگوشت استخوان درست کنید و هفته‌ای چند بار به او غذا بدهید. آبگوشت استخوان مملو از مواد معدنی است که به تقویت دندان و لثه کمک می‌کند.
بره موم زنبور عسل یک ماده بسیار شفابخش است. بره موم مانند رزین چسبناک بوده و خواص ضد باکتریایی، ضد انگلی و ضد ویروسی دارد. از این ماده مفید می‌توانید برای سلامت دهان و دندان حیوان خانگی خود استفاده نمایید. اگر سگ یا گربه شما دچار آبسه‌های دهانی یا التهاب لثه شده است، از بره موم استفاده کنید. اگر لازم است آن را روی دندان بمالید، لب حیوان خود را بیرون نگه دارید تا قبل از استفاده، دندان خشک باشد که به ماندگاری آن برای مدت طولانی‌تری کمک می‌کند.
ژل آلوئه ورا تسکین دهنده فوق العاده‌ای است. بهتر است از ژل آلوئه ورای طبیعی و ارگانیک بدون هیچ گونه افزودنی برای حیوان خانگی خود تهیه نمایید. اگر سگ یا گربه درد یا التهاب در دهان داشته باشد، شما می‌توانید تا 3 روز ژل شفاف را مستقیماً روی دندان‌ها و لثه‌ها قرار دهید.
خوردن قند زیاد با بیماری های دندانی در انسان مرتبط است. آیا قند برای سلامت دهان سگ و گربه مشکلی ایجاد می‌کند؟
مطالعات نشان داده‌اند که قندها (کربوهیدرات‌های محلول) تأثیری در تجمع پلاک بر روی دندان سگ و گربه ندارد.
کلیه حقوق و امتیازات این مقاله متعلق به شرکت صنایع کیارام میباشد. باز نشر این مقاله در صورت ایجاد لینک مستقیم به این صفحه بلا مانع میباشد.
دیدگاه خود را بنویسید