آیا سگ و گربه به دیابت مبتلا می‌شوند؟

سگ و گربه نیز همچون انسان ممکن است به دیابت مبتلا شود. در چنین مواردی، حیوان خانگی شما نیاز به استفاده از رژیم غذایی خاص در کنار اقدامات درمانی دارد. محصولات غذایی آماده و با کیفیتی موجود هستند که با اطمینان می‌توان آن‌ها را در موارد دیابت در سگ و گربه استفاده نمود. مهم است که محصول غذایی آماده‌ای را انتخاب کنید که از فرمول‌های غذایی ثابت استفاده کرده و به شما این اطمینان را می‌دهد که مشخصات مواد مغذی ثابت می‌ماند. برخی از تولیدکنندگان غذای حیوانات خانگی، مواد تشکیل دهنده را بر اساس در دسترس بودن و هزینه تغییر می‌دهند که کیفیت غذا را ممکن است پایین بیاورد. بنابراین، با مشوت با دامپزشک، در موارد بروز دیابت در سگ و گربه، از غذاهای تجاری با کیفیت مخصوص این حیوانات استفاده کنید. رژیم‌های غذایی خانگی برای استفاده در سگ و گربه مبتلا به دیابت ممنوع است، زیرا اغلب مواد مغذی مورد نیاز حیوان را فراهم نمی‌کند. حفظ ثبات تغذیه و ارائه رژیمی که افزایش گلوکز خون را به حداقل می‌رساند، با غذاهای با کیفیت آماده، به راحتی قابل تأمین است. 

در هنگام تهیه محصول با کیفیت، به منبع کربوهیدرات مورد استفاده نیز توجه نمایید، چراکه، برخی از کربوهیدرات‌ها برای کنترل قند خون بهتر از سایر منابع هستند. درحالی که کربوهیدرات با منبع برنج سفید، مناسب نیست. غذایی را انتخاب کنید که از کربوهیدرات‌هایی با شاخص گلیسمی پایین‌تر استفاده می‌کنند (مانند سورگوم، جو).

منظور از دیابت در سگ و گربه چیست؟

دیابت شیرین یک بیماری شایع غدد درون ریز در سگ و گربه است. این بیماری عمدتاً به دلیل اختلال ترشحی سلول‌های بتای پانکراس رخ می‌دهد. به نظر می‌رسد گربه‌ها بیماری مشابهی با دیابت نوع 2 در انسان دارند که ناشی از اختلال عملکرد سلول‌های بتا و مقاومت محیطی به انسولین است. گلوکز غذا جذب جریان خون شده و به تمام سلول‌های بدن منتقل می‌شود. انسولین مسئول حرکت گلوکز در غشای سلولی برای استفاده توسط بافت‌های وابسته به انسولین (مانند ماهیچه‌های اسکلتی، عضله قلبی، مغز) است. نتیجه انسولین ناکافی یا ناتوانی در استفاده از انسولین این است که سلول‌ها نمی‌توانند از گلوکز به عنوان منبع انرژی استفاده کنند. در نتیجه غلظت گلوکز در خون بالا می‌رود (هیپرگلیسمی) و در نهایت از طریق ادرار دفع می‌شود (گلیکوزوری). همچنین، سلول‌های بدن حیوان اساساً گرسنه است و چربی‌ها برای انرژی متابولیزه می‌شوند، زیرا قند در دسترس نیست. در صورت عدم درمان، دیابت در سگ و گربه یک بیماری جدی و تهدید کننده محسوب می‌شود.

علائم دیابت در سگ و گربه چیست؟

از جمله اولین علائم بالینی دیابت در سگ و گربه، افزایش ادرار (پلی اوری)، افزایش تشنگی (پلی دیپسی) و کاهش وزن علیرغم اشتهای زیاد است. با پیشرفت بیماری، صاحبان حیوانات خانگی مبتلا، ممکن است کاهش اشتها، بی حالی، ضعف، استفراغ، تغییر در بوی تنفس به بوی شیرین یا بوی ماده شیمیایی، کوری ناگهانی ناشی از آب مروارید (در سگ)، تشنج، کما یا مرگ را گزارش کنند. 

چه عواملی خطر بروز دیابت در سگ و گربه را افزایش می‌دهد؟

 دیابت در سگ و گربه با عوامل خطر متعددی از جمله استعداد ژنتیکی، عدم فعالیت بدنی، افزایش سن و چاقی همراه است. مطالعات نشان می‌دهند که شیوع دیابت با افزایش چاقی در هر دو گونه سگ و گربه افزایش می‌باید، به طوری که احتمال دیابت در سگ و گربه با نمره بدنی بیش از حد، تقریباً چهار برابر بیشتر است. گربه‌های نر چاق عقیم‌شده و سگ‌های ماده میانسال یا مسن‌تر، بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرند، اگرچه حیوانات جوان‌تر از هر دو جنس نیز ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. در خصوص استعداد ژنتیکی باید گفت که دیابت بیشتر در برخی از نژادهای سگ رخ می‌دهد؛ از جمله شناورز مینیاتوری، پودل، ساموید، کیشوند و داشهوند.

آیا رژیم غذایی در کنترل دیابت در سگ و گربه تأثیری دارد؟

علاوه بر انسولین درمانی و تحرک منظم، رژیم غذایی یک عامل کلیدی در مدیریت دیابت است. رژیم درمانی، به طور مستقیم از طریق کنترل گلوکز خون و به طور غیرمستقیم از طریق کنترل چاقی و اختلالات ناشی از چربی بالا، بر مدیریت دیابت در سگ و گربه تأثیر گذار است. 

اهداف مدیریت تغذیه در موارد بروز دیابت در سگ و گربه عبارتند از:

1. ایجاد تعادل مناسب در تغذیه و حفظ کالری دریافتی کافی.

2. به حداقل رساندن خطر عوارض احتمالی دیابت.

3. کمک به کاهش یا از بین بردن علائم بالینی دیابت.

4. نگه داشتن وزن بدن، امتیاز وضعیت بدن (BCS) و امتیاز وضعیت عضلانی در حد سالم.

هنگام تهیه رژیم غذایی، باید کالری دریافتی، برنامه تغذیه، شکل غذا، و ترکیب درشت مغذی‌های رژیم غذا را در نظر گرفت. به طور کلی، در موارد بروز دیابت در سگ و گربه، باید از رژیم غذایی حاوی مقادیر بالای فیبر و مقادیر متوسط کربوهیدرات برای رسیدن به وزن مطلوب و حفظ آن استفاده گردد. رژیم غذایی سرشار از فیبر غذایی نامحلول (30 تا 40 گرم در 1000 کیلو کالری و همچنین، رژیم‌های حاوی تقریباً 12 درصد فیبر نامحلول احتمالاً مؤثرترین هستند) کنترل قند خون را بهبود می‌بخشد و میانگین گلوکز خون قبل و بعد از غذا را کاهش می‌دهد. هنگامی که رژیم غذایی به خوبی مدیریت شود و سگ یا گربه شما از مواد غذایی با کیفیت استفاده کند، پیش آگهی بیماری می‌تواند بسیار خوب باشد. مطالعات بر روی گربه‌ها نشان می‌دهد که میانگین زمان زنده ماندن با رعایت رژیم غذایی، بین 13 تا 29 ماه است. در سگ‌ها، این عدد برای 24 ماه گزارش شده است و 33 درصد سگ‌ها بیش از سه سال زنده می‌مانند. از سوی دیگر، این نکته نیز باید در نظر گرفته شود که در گربه‌هایی که دیابت در آن‌ها بیش از دو تا سه سال قبل تشخیص داده شده یا بیماری همزمان دارند، احتمال بهبودی کم است، بنابراین هدف درمان باید کنترل علائم بالینی مرتبط با دیابت در سگ و گربه باشد.

رژیم درمانی در موارد دیابت در سگ و گربه، باید تقاضای سلول‌های بتا را برای تولید انسولین به حداقل برساند، وزن بدن و توده عضلانی را عادی کند، هیپرگلیسمی پس از غذا را کاهش دهد و نوسانات گلوکز خون را به حداقل برساند. افزایش وزن با مقاومت به انسولین مرتبط است. بنابراین، اولین هدف رژیم درمانی رساندن وزن بدن حیوان به مقدار طبیعی در بیماران چاق و در عین حال تأمین تغذیه کافی است. هدف از کاهش وزن در گربه‌های چاق 0.5 تا 2 درصد کاهش وزن در هفته و در سگ‌ها، 1 تا 2 درصد کاهش وزن در هفته تا رسیدن به وزن ایده آل می‌باشد. 

یکی از رویکردهای مدیریت دیابت در سگ‌ها استفاده از اجزای تغذیه‌ای مانند مخلوط نشاسته، کربوکسی متیل سلولز و ترکیبات فیبر قابل تخمیر است. جو و سورگوم را می‌توان برای جلوگیری از افزایش گلوکز خون پس از غذا، و تنظیم انسولین در سطوح مناسب استفاده کرد. الیاف قابل تخمیر، مانند فروکتوالیگوسکاریدها و تفاله چغندر، تولید اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه را از روده بزرگ افزایش می‌دهند که به نوبه خود باعث افزایش ترشح و فعالیت پپتید-1 شبه گلوکاگون (GLP-1) می‌شود. GLP-1 برای ترشح طبیعی انسولین و برای زمان بندی طبیعی ترشح انسولین بعد از غذا خوردن ضروری است. کربوکسی متیل سلولز تخلیه معده را به تأخیر می اندازد و افزایش گلوکز پس از غذا خوردن را کاهش می‌دهد. رژیم‌های غذایی با محتوای فیبر غذایی متوسط برای سگ‌های دیابتی به ویژه آن‌هایی که اضافه وزن دارند (فیبر خام حداکثر 10 تا 15 درصد ماده خشک) توصیه می‌شود. رژیم های غذایی با فیبر بالا و چربی محدود نباید به طور معمول برای سگ‌های دیابتی با نمره وضعیت بدنی کمتر از 4/9 توصیه شود.

میزان کالری: هر وعده غذایی باید حاوی نیمی از کالری مورد نیاز روزانه باشد. 70 درصد گربه‌های دیابتی یا اضافه وزن دارند یا چاق هستند. تغذیه با غذای مرطوب یا غذاهای آماده کم کالری، به کاهش وزن حیوان کمک می‌کند. این رژیم‌ها همچنین جذب گلوکز از مجرای روده را به تأخیر می‌اندازند. با این حال، غذاهای مرطوب گزینه مناسبی برای بیماران دیابتی نیستند. سطوح بالاتر قندهای ساده در این نوع غذاها باعث افزایش غلظت گلوکز خون پس از صرف غذا می‌شود. زیرا به حداقل هضم نیاز دارند و به سرعت در جریان خون جذب می‌شوند. در گربه‌های چاق، کالری دریافتی باید به 70 درصد نیازهای نگهداری محدود شود. سگ و گربه کم‌وزن و حیواناتی که از قبل در شرایط بدنی ایده‌آل قرار دارند، به یک رژیم غذایی با کیفیت بالا، پر کالری و کم کربوهیدرات نیاز دارند که خوش‌خوراک باشد و مقدار غذا برای حفظ شرایط بدنی ایده‌آل، تنظیم شود.

مقدار چربی: چربی باید کمتر از 30 درصد انرژی قابل سوخت و ساز (ME) را تشکیل دهد. این امر به ویژه در سگ‌هایی که همزمان هیپرآدرنوکورتیکیسم یا پانکراتیت مزمن دارند مهم است. اگر غلظت تری گلیسیرید سرم ناشتا به خوبی کنترل نشود، لازم است محدودیت چربی رژیم غذایی بیشتر شود (کمتر از 20 درصد). در خصوص گربه، رژیم غذایی باید حاوی چربی متوسط تا کم (حاوی کمتر از 4 گرم در 100 کیلو کالری) باشد.

کربوهیدرات‌های پیچیده: کربوهیدرات‌های پیچیده (CH) باید کمتر از 30 درصد ME را تشکیل دهند. در خصوص گربه نیز CH باید کم باشد - کمتر از 12 درصد ME و کمتر از 3 گرم در 100 کیلو کالری. یک منبع CH پیچیده با شاخص گلیسمی پایین (به عنوان مثال غلات کامل مانند جو) برای تغذیه گربه مبتلا مناسب است. برای گربه‌هایی که از قبل انسولین دریافت می‌کردند، تغییر رژیم غذایی به مقادیر کم کربوهیدرات، با کاهش دوز انسولین 30 تا 50 درصد همراه است.

میزان فیبر: در موارد دیابت در سگ و گربه، استفاده از غذاهای با غلظت بالای فیبر محلول بسیار اهمیت دارد. علاوه‌براین، فیبر نامحلول یک ژل چسبناک در روده تشکیل می‌دهد که جذب گلوکز از مجرای روده را مختل کرده و در نتیجه نوسانات گلوکز خون پس از غذا را کاهش می‌دهد. انواع خاصی از فیبر، هضم و جذب کربوهیدرات‌ها را کند می‌کند و بالا رفتن قند خون را پس از مصرف غذا کاهش می‌دهد. مصرف رژیم غذایی حاوی مقادیر زیاد فیبر نامحلول کنترل قند خون را در سگ‌های مبتلا به دیابت ملیتوس وابسته به انسولین بهبود می‌بخشد. توجه نمایید که عوارض فیبر بیش از حد شامل افزایش دفعات مدفوع، یبوست (برای نرم کردن مدفوع می‌توان پسیلیوم یا کدو حلوایی را اضافه کرد)، مدفوع آبکی، و نفخ (می‌توان از فیبر نامحلول استفاده کرد و مقدار فیبر محلول را کاهش داد) می‌باشد. بنابراین، در خصوص افزودن فیبر با دامپزشک خود مشورت نمایید یا از غذاهای آماده با کیفیت حاوی مقادیر فیبر بالا مخصوص حیوانات خانگی مبتلا به دیابت استفاده کنید.

مقدار پروتئین: پروتئین‌ها باید بیش از 30 درصد ME را تشکیل دهند. از آنجایی که هم CH و هم چربی، معمولاً در رژیم‌های غذایی تهیه شده برای سگ‌های دیابتی تهیه می‌شوند، پروتئین رژیم غذایی منبع قابل توجهی از کالری را فراهم می‌کند. سگ‌های چاق که از رژیم غذایی سرشار از فیبر و پروتئین غذایی نامحلول با مقادیر کم چربی تغذیه می‌شوند، نسبت به سگ‌هایی که از رژیم غذایی مشابه فقط با محتوای فیبر متوسط تغذیه می‌شوند، وزنشان سریع‌تر کاهش پیدا می‌کند. در سگ‌های کم وزن، هدف اصلی رساندن وزن بدن به مقدار طبیعی از طریق افزایش توده عضلانی و تثبیت نیاز به انسولین است. ممکن است یک رژیم غذایی نگهدارنده با کیفیت بالا و پر کالری با محتوای فیبر کمتر به این سگ‌ها داده شود. در مورد گربه، پروتئین‌ها باید بیش از 40 درصد ME و بیش از 10 گرم در 100 کیلو کالری را تشکیل دهند. گربه‌ها که گوشتخواران اجباری هستند، برای دریافت رژیم‌های غذایی پر پروتئین و چربی سازگاری یافته‌اند. پروتئین برای جایگزینی توده عضلانی از دست رفته، جلوگیری از لیپیدوز کبدی و افزایش متابولیسم برای کاهش وزن و عملکرد طبیعی انسولین ضروری است. اگر پروتئین رژیم غذایی محدود شود، CH معمولاً برای حفظ محتوای کالری کافی افزایش می یابد.

روش غذا دادن در موارد بروز دیابت در سگ و گربه چگونه باید باشد؟

در صورت امکان، غذای روزانه آن‌ها باید به چند وعده غذایی کوچک تقسیم شود تا در طول روز و عصر که اثرات فیزیولوژیکی انسولین تجویز شده وجود دارد، تغذیه شوند. وعده‌های غذایی باید در فواصل 12 ساعته همزمان با تجویز انسولین تنظیم شوند تا اطمینان حاصل شود که حداکثر فعالیت انسولین برون زا در طول دوره پس از غذا رخ می‌دهد. طوری غذا را به حیوان خانگی خود بدهید که آن را مجبور به تحرک کنید. این کار را می‌توان از طریق مخفی کردن غذا در چندین قسمت از خانه یا استفاده از دستگاه پخش کننده غذا انجام داد.

در درمان و کنترل بیماری دیابت، چه تفاوتی بین سگ و گربه وجود دارد؟

بر خلاف سگ‌ها، هدف اولیه درمان در گربه‌ها کاهش وزن نیست، بلکه هدف اصلی بهبودی دیابت است. تفاوت دیگر در مقایسه با سگ‌ها این است که زمان وعده‌های غذایی نیازی به تطبیق چندانی با تجویز انسولین ندارد، زیرا طول مدت گلیسمی پس از غذا در گربه‌ها به طور قابل توجهی بیشتر از سگ‌ها است. در گربه‌های بی‌اشتها، اولویت اول ارائه هر غذایی است که می‌خورند تا از ابتلا به لیپیدوز کبدی جلوگیری شود. تغییرات رژیم غذایی باید زمانی اعمال شود که گربه به راحتی غذا می‌خورد و به تدریج طی یک دوره 7 تا 10 روزه رژیم جدید معرفی شود. 

بنابراین، شما می‌توانید با در نظر گرفتن گونه حیوان خانگی (سگ یا گربه)، و همچنین، نژاد آن‌ها، با استفاده از رژیم غذایی مناسب در کنار درمان به موقع، به بهبود شرایط حیوان خانگی خود کمک کنید.

کلیه حقوق و امتیازات این مقاله متعلق به شرکت صنایع کیارام می‌باشد. باز نشر این مقاله در صورت ایجاد لینک مستقیم به این صفحه بلا مانع می‌باشد.